Corona en de nasleep ervan hebben acute én chronische stress veroorzaakt bij zorgpersoneel.
Hieruit leerden we dat
- In crisis vergeten medewerkers voor zichzelf te zorgen
- Steun zoeken ze liefst bij elkaar en hun teamverantwoordelijke op de werkvloer
- Ervaren ondersteuningsnood neemt toe naarmate de crisis blijft duren
- Kwaliteit van de zorg hangt af van de veerkracht van de medewerkers.
Daarom ontwikkelt AP een innovatieve trainingsreeks waarin teamverantwoordelijken leren om sensitief en responsief te zijn voor de ondersteuningsvragen van hun medewerkers. Vijf ondersteuningsvragen zijn sterk aanwezig bij zorgpersoneel tijdens periodes van stress. Door hier aandacht voor te hebben en daarop af te stemmen als teamverantwoordelijke kunnen we de risico's op negatieve gevolgen van stress verminderen én vergroten we de kans dat mensen en teams zich net door het doormaken van stresserende periodes sterker gaan ontwikkelen en persoonlijke groei doormaken. Deze vijf ondersteuningsvragen zijn:
- de behoefte aan autonomie
- de behoefte aan verbinding
- de behoefte aan zingeving
- de behoefte aan rouw
- de behoefte aan waardering
Wij weten uit ervaring dat medewerkers in stress pas geneigd zijn om in te gaan op ondersteuning van buitenaf als hun draagkracht en draaglast al volledig
uit balans zijn. Zij verwachten ondersteuning op de werkvloer van hun eigen leidinggevenden. De resultaten van de zorgbarometer gaven helaas aan dat dit niet altijd voorhanden was. Teamverantwoordelijken in het WZC zijn meestal opgeleid in een medisch zorgmodel, ze hebben weinig meegekregen over leidinggeven en de invulling van leiderschap is ondertussen sterk geëvolueerd. Op dit moment wordt van deze leidinggevenden verwacht dat ze hun leiderschap aanpassen aan de situatie, ze hebben verschillende rollen: soms zijn ze de expert, soms moeten ze controleren, op andere momenten moeten ze hun team zelfsturend leren zijn, meer en meer verwacht men dat ze hun teams coachen.
Met dit project willen we teamverantwoordelijken ondersteunen in deze complexe taak. Het is op korte termijn mogelijk om hen sensitiever te leren zijn voor de behoeftes of ondersteuningsvragen van medewerkers Die zijn af te leiden uit wat medewerkers vertellen en hoe ze zich gedragen. Dit vraagt om aandachtig aanwezig te zijn (presentie) en zelf ook een relatie op te bouwen met de medewerkers. Elk van de vijf ondersteuningsvragen worden in de training verkend en gekoppeld aan een
afgestemde manier van leiding geven/ coachen.
Beoogde impact
- Teamverantwoordelijken uit acht WZC en verantwoordelijk voor 16 teams kunnen zich bekwamen in de detectie van ondersteuningsnoden bij hun medewerkers individueel en in team. Ze leren wat deze noden betekenen en hoe ze daarin kunnen ondersteunen. Zo kunnen ze de draagkracht vergroten, en dit zal bescherming bieden tegen en risico's beperken op chronische stress. De kwaliteit van de zorg wordt zo gewaarborgd, waardoor dit onrechtstreeks de levenskwaliteit van de bewoners ten goede komt.
- Alle WZC en andere zorginstellingen uit Vlaanderen krijgen gratis toegang tot informatie en materiaal om zelf een trainingstraject op te zetten voor teamverantwoordelijken. Bovendien leveren we een toolkit aan, een verzameling van diverse werkvormen, tot stand gekomen vanuit co-creatie met 16 teamverantwoordelijken en de bevraging van hun medewerkers. We doen beroep op koepels (zorgnet/icuro, VVSG, Vloso) om zoveel mogelijk WZC te bereiken.