Portaal voor:  
Portaal voor
project

Lerend Netwerk STEM-effect

Het Vlaamse STEM-actieplan (2012) wil jongeren stimuleren om voor STEM-opleidingen en loopbanen te kiezen. Belangrijke thema’s in het plan zijn ‘aantrekkelijker STEM-onderwijs’ en ‘leraars en opleiders versterken’. Zowel het Masterplan secundair onderwijs (SO) als het STEM-platform pleiten voor STEM-leraren in de lagere school. Dit project speelt hierop in omwille van zijn doelstelling STEM duurzaam te implementeren zowel in basis als in secundair onderwijs 1ste graad met aandacht voor de overgang van lager naar secundair onderwijs.

We kiezen voor een lerend netwerk STEM, meer bepaald een fysieke plaats en website om informatie te delen, behoeftes te bespreken, vragen te beantwoorden en elkaar te inspireren. De samenstelling van het lerend netwerk STEM bestaat uit afgevaardigden van Antwerpse basisscholen en scholen 1ste graad SO samen met lectoren en studentleraren. De afgevaardigden sturen hun schoolteam aan bij de implementatie van STEM. Eerder onderzoek over professionele leergemeenschappen, Teacher Design Team (TDT) en Lesson Study (LS) leert dat samenwerking en actief werken voor de eigen klaspraktijk – eigenaarschap – effectiever is dan een klassieke nascholing.

We streven bij leraren naar een hogere Pedagogical Content Knowledge (PCK) en positieve attitudes t.o.v. STEM. Hierdoor verwachten we een kwalitatieve STEM-implementatie op leerling- en schoolniveau te bereiken waardoor de interesse en attitudes t.o.v. STEM bij leerlingen positief evolueren. We gebruiken eerder ontworpen instrumenten (Co-Profs in STEM, 2018) tijdens het coachen in het lerend netwerk om de kwaliteit van STEM-lesmateriaal en -activiteiten te screenen en te optimaliseren.

Op basis van eigen onderzoekdocumenten, (inter)nationale literatuur, worden verscheidene meetinstrumenten ontworpen en uitgetest om op verschillende tijdstippen tijdens de duur van het project onderzoeksgegevens te analyseren.  Focusgesprekken en interviews worden eveneens ingezet.

In het kader van dit project ontwikkelden en verzamelden de experten verschillende tools die leerkrachten in het basis en secundair onderwijs kunnen ondersteunen bij STEM-projecten. 

 

english version

Project in het kort

Kenniscentrum

Samenwerking

  • Universiteit Antwerpen, OVSG, GO!, STEM-platform
  • GO! KA A'pen, GO! SO De Vesten Herentals, GTI Duffel, Lucerna College A'pen, Mater Salvatoris Kapellen, O.L.V.-college plus, Sint-Ludgardisschool Merksem, Spectrumschool Leren+ Deurne, Stedelijke basisschool De Kolibrie, Stedelijk Lyceum Waterbaan,
  • Stedelijk Lyceum Hardevoort
Output & realisaties van het project

Resultaten

Doelstelling

Duurzame kwalitatieve implementatie van STEM, van basisonderwijs tot de eerste graad van het secundair onderwijs, via een professionaliseringstraject waarin constructief wordt geïnvesteerd in ‘STEM met effect’ voor de leerlingen in de klas.

Methode en resultaten

STEM-ankers vormden de ‘go-betweens’ tussen het STEM-schoolteam en het lerend netwerk. Tijdens 7 netwerkmomenten werd informatie uitgewisseld door alle partners, ondersteund door onderzoekers van AP. Via 5 meetmomenten en een intake- en eindgesprek werd het effect van het professionaliseringstraject onderzocht bij de leerlingen en leerkrachten van de deelnemende scholen. Communicatie over het onderzoek en de netwerkmomenten gebeurde via een website, nieuwsbrieven en mededelingen voor de STEM-ankers.

 

 

 

Deelnemende scholen:

Netwerkmomenten

Tijdens netwerkmomenten werd informatie uitgewisseld en onderzoekers organiseerden ook praktische STEM-workshops en oefensessies met ondersteunende leermiddelen. Het programma van de netwerkmomenten evolueerde gedurende de loop van het traject.

 
Meetmomenten → onderzoek

Het doel van het onderzoek was nagaan of deelname aan het professionaliseringstraject een invloed had op de

  • attitude van leerlingen t.o.v. STEM (PATT-instrument1, S-STEM instrument2)​
  • attitude van leerkrachten t.o.v. STEM (DAS-instrument3)
  • inhoudelijke en pedagogische kennis (PCK) van STEM bij leerkrachten (PCK-instrument4)
  • STEM-werking (samenstelling en werking van het STEM-team op school, STEM-visie).

Data werden verzameld via online enquêtes aangevuld met gegevens uit interviews en focusgesprekken. De attitude van leerlingen en leerkrachten en de PCK van leerkrachten waren reeds hoog en werden niet beïnvloed door deelname aan het project (X2 = 11,09 en 14,62 resp., p > 0,05). Wel observeerden we een tijdelijke afname in de interesse in (een) STEM(-loopbaan) bij leerlingen (GLM, p < 0,05), mogelijk het effect van de covidpandemie. Hieruit kunnen we afleiden dat activerende lessen waarin leerlingen onderzoekend en ontwerpend kunnen samenwerken, aan de hand van concrete materialen, waarschijnlijk erg motiverend zijn voor leerlingen.

Deelname aan het project heeft de STEM-implementatie op alle scholen positief maar op een verschillende manier beïnvloed. Scholen zijn geïnspireerd om te reflecteren over en/of aanpassingen te maken aan STEM-activiteiten, evaluatiemethoden, de STEM-werking en/of hun STEM-visie. 

Nieuwsbrieven

Lees hier onze nieuwsbrieven: