- Spreid het werk over verschillende dagen of weken.
- Vermijd werken in gebogen houdingen en verander vaak van positie.
- Wissel je werkzaamheden regelmatig af.
- Start rustig en neem voldoende pauzes.
- Werk niet tot je zélf verwelkt.
- Drink meer water dan je denkt dat je nodig hebt.
- Ga regelmatig rechtstaan om te stretchen.
Heffen en tillen
Vooraleer we beslissen om het tillen zo goed mogelijk uit te voeren, denken we best even aan het volgende:
- Vermijd zoveel mogelijk het tillen van zware of grote voorwerpen.
- Probeer de last zoveel mogelijk te beperken.
- Bekijk eerst de omgeving vooraleer je tot actie overgaat: verwijder indien nodig obstakels, …
- Maak gebruik van hulp en hulpmiddelen: personen, kruiwagens, …
- Maak gebruik van alternatieve mogelijkheden: rollen, schuiven, kantelen, …
- Draag aangepaste kledij en schoeisel: tillen met een schort of rok maakt het moeilijk om de last zo dicht mogelijk bij het lichaam te krijgen.
Als we de algemene tips goed hebben overwogen en we toch moeten tillen, houden we best rekening met de volgende aanbevelingen:
- Neem een houding aan waarbij je je evenwicht goed kan bewaren.
- Houd de last dicht bij je lichaam of je lichaam dicht bij de last.
- Houd je rug recht.
- Til vanuit je benen.
- Vermijd tillen en draaien tegelijk.
- Matig de snelheid.
Gereedschap
- Om zo weinig mogelijk voorovergebogen te moeten werken, zorg je best voor gereedschap (ook machines) aangepast aan je lengte [FIG. a]. Een telescopische steel kan een handige extra zijn; zeker als mensen met een verschillende lengte met het gereedschap werken.
- Tuingereedschap dat als ergonomisch gereedschap wordt verkocht, heeft enkel een meerwaarde als het gereedschap JOU past. Probeer het gereedschap dus in de winkel uit vooraleer je het koopt.
- Hou je gereedschap scherp en in goede staat. Scherpe spades en schoffels verkleinen de hoeveelheid kracht nodig om te graven. Maak je gereedschap proper en droog na gebruik.
- Kies voor geautomatiseerd gereedschap indien nodig [FIG. b].
- Kies voor gebogen gereedschap in plaats van een gebogen pols.
- De wrijving tussen het materiaal van het handvat en huid heeft ook zijn invloed op de uitgeoefende handkracht. Rubber heeft een goede wrijving met de huid zodat een rubberen handvat minder kracht vereist.
- Een metaalzaag met de handgreep dwars op het zaagblad vereist minder kracht dan met de handgreep in het verlengde van het zaagblad [FIG. c]. Kleine tandjes maken het werk ook efficiënter.
- Scherpe randen of voorgeprofileerde handvatten liggen nooit goed in de hand. Voor houden, trekken en duwen is een ronde of ovale doorsnede van het handvat aanbevolen. Een hoekig handvat zoals bij een schroevendraaier is enkel zinvol wanneer draaikrachten moeten uitgeoefend worden. Om de handkracht gelijkmatig over alle vingers te spreiden is het voordeliger om handvatten lichtjes gekromd te ontwerpen.
- Een trillend werktuig vereist een grotere handkracht om het te kunnen vasthouden en te stabiliseren. Spieren die blootgesteld worden aan vibraties vertonen reflexmatig een verhoogde spanning. Ook de gevoeligheid van de hand vermindert door trillingen. Hetzelfde geldt voor schokken. Door een juiste materiaalkeuze of bekleding met rubber, kan de trilling deels geabsorbeerd worden. Zo vangt bv. het houten handvat van een hamer beter de schokken op dan een handgreep uit staal. Bij een grasmachine of boor is het handvat verbonden via een absorberend koppelstuk met de aandrijving. Trillingsdempende handvatten zijn bij handgereedschappen zoals drilboor, slijpschijf of kettingzaag een must.
Laag werken
Bij langdurig laag werken (bv. onkruid wieden) kan je best gehurkt of geknield zitten [FIG. d].
Gebruik eventueel een kussentje onder de knieën of kniebeschermers. Houd één voet plat op de grond voor de stabiliteit en verander regelmatig van steunvoet. Je kan ook een stoel of bankje gebruiken.
Houd je polsen in neutrale positie (handschud-positie). Vermijd het naar onder, boven of opzij buigen van je pols. Dit is vooral van belang als je tegen een weerstand werkt.
Hoog werken
Als je hoog moet werken zorg je best voor een trapladder. Deze moet uiteraard stevig staan. Verzet ze regelmatig zodat je niet te veel met gestrekte armen of in een gedraaide houding moet werken [FIG. e].
Pauzeer heel regelmatig, want deze houding veroorzaakt heel veel spanning in de nek. Doe even iets anders vooraleer je met dit werk verder gaat en gebruik je beide armen indien mogelijk.
Spade techniek
Gebruik de juiste spade-techniek. Buig hierbij door de benen i.p.v. door de rug.
Te vermijden bewegingen
Hieronder zijn 4 te vermijden bewegingen afgebeeld. Uiteraard spelen de frequentie, de snelheid en de hevigheid waarmee de beweging wordt uitgevoerd een belangrijke rol.
Bronnen
- Berugd, Provinciaal Veiligheidsinstituut, 2010
- www.ergonomiesite.be, Roeland Motmans
 | LEER MEER OVER ERGONOMIE VIA EEN GROEPSBEZOEK AAN HET VEILIGHEIDSINSTITUUT |
Relevante Links
- www.ergonomiesite.be - zoekterm ‘tuin’
- YouTube zoeken op term ‘ergonomic gardening’
Video over ergonomisch tuinieren
Harken, scheppen en zeven zonder bukken: ergonomische hark - tuinadvies.be
Verschijningsdatum: februari 2018, revisie: augustus 2024
 | MEER WETEN? |