Overbelasting van elektrische kabels, kortsluiting ten gevolge van slecht geïsoleerde draden en het opladen van allerlei batterijen, zijn enkele van de meest voorname oorzaken van brand door elektriciteit. Vrijwel alle elektrische apparaten produceren warmte. Daardoor kan brand ontstaan. Met de juiste maatregelen kan je dit voorkomen. Een elektrisch defect ligt aan de basis van bijna 1 op 3 branden.
ENKELE CIJFERS
De oorzaken van brand door elektriciteit kunnen in percentages worden opgesplitst op basis van analyses van brandincidenten in België, Nederland en andere landen met vergelijkbare veiligheidsstandaarden. Hier is een indicatieve opsplitsing: (taartvorm, indien je zin hebt)
Defecte elektrische apparaten en kabels (35-40%):
Oude of beschadigde kabels.
Defecte opladers, keukenapparatuur, of verwarmingsapparaten.
Verkeerd gebruik van elektrische apparaten.
Overbelasting van stopcontacten en verlengsnoeren (20-25%):
Te veel apparaten aangesloten op één stopcontact.
Verkeerd gebruik van stekkerdozen.
Slechte installatie of verouderde bedrading (15-20%):
Onveilige elektrische installaties of bedrading die niet aan moderne normen voldoet.
Installatiefouten of schade aan de installatie.
Kortsluiting (10-15%):
Vaak veroorzaakt door defecte apparaten of blootliggende bedrading.
Oververhitte lampen of verlichting (5-10%):
Gebruik van verkeerde wattages of onvoldoende ventilatie rond lampen.
KEURMERKEN
In België wordt het CE-label erkend als het basisveiligheidslabel voor elektrische toestellen en snoeren. Dit label geeft aan dat het product voldoet aan de Europese richtlijnen voor veiligheid, gezondheid en milieubescherming. Het CE-label is echter een minimumvereiste en zegt niets over de kwaliteit of duurzaamheid van het product.
Daarnaast zijn er aanvullende labels en keurmerken die een hogere standaard van veiligheid en betrouwbaarheid bieden, zoals:
BEAB (British Electrotechnical Approvals Board): voor apparaten met verhoogde veiligheidseisen.
KEMA-KEUR (nu onderdeel van Dekra): dit label geeft aan dat het product onafhankelijk is getest en voldoet aan strikte veiligheidsnormen.
TÜV: een Duits keurmerk dat staat voor veiligheid en kwaliteit van producten.
Tips bij aankoop:
Controleer of producten één van deze extra keurmerken dragen naast het CE-label.
Koop bij gerenommeerde leveranciers en vermijd goedkope, niet-gecertificeerde producten.
PREVENTIE VAN ONGEVALLEN
Elektrische toestellen
Gebruik enkel elektrische toestellen met een veilig snoer.
Schakel toestellen die je niet gebruikt volledig uit, zeker als je slaapt of niet thuis bent. Sommige apparaten gaan over in slaapstand (er brandt dan nog een lampje) en zijn dus niet volledig uitgeschakeld. Trek desnoods de stekker uit.
Sluit niet teveel toestellen aan op eenzelfde stopcontact of stekkerdoos. Koppel nooit verschillende stekkerdozen achter elkaar.
Het is beter om je wasmachine en droogkast enkel overdag te gebruiken en wanneer je thuis bent.
Reinig je huishoudtoestellen
Reinig regelmatig je huishoudtoestellen, zoals (microgolf)oven, broodrooster, afzuigkap en wasmachine. Voedsel- en vetresten kunnen uiteindelijk leiden tot brand.
Reinig ook de filter van je droogkast na elk gebruik. De hete stofresten kunnen beginnen branden, zelfs wanneer je toestel niet meer aan staat.
Elektrische verwarmingstoestellen
Wees voorzichtig met elektrische verwarmingstoestellen, zeker in kleine ruimten zoals de badkamer. Leg er niets op en plaats ze op voldoende afstand van brandbare voorwerpen. Dit kunnen bv. fijn verdeelde stoffen zijn zoals zakdoeken of sjaals.
Specifieke ruimtes
Slaapkamer
Laad je mobiele telefoon of laptop niet op jouw bed op.
Als je een elektrisch deken gebruikt:
Gebruik het steeds zoals omschreven staat in de gebruiksaanwijzing
Gebruik het deken niet als het opgeplooid is
Schakel het deken uit vooraleer je gaat slapen
Hal of gang
Hou de hal en gang vrij van obstakels.
Om ’s nachts voldoende te kunnen zien, kan je een LED-nachtlampje gebruiken.
In een elektriciteitskast zijn automatische zekeringen en een differentieelschakelaar tegenwoordig onontbeerlijk en in de meeste gevallen verplicht. Zij beveiligen jou tegen elektrocutie en je woning tegen brand en kortsluiting.
LAAD JE BATTERIJEN VEILIG OP
(onze eigen versie vd foto?) Batterijen zitten vol energie. Handig, maar tegelijk houden ze ook gevaren in. Batterijen en hun bijhorende opladers en kabels kunnen vuur vatten en zorgen voor een brand.
Het opladen van je mobiele telefoon, smartphone, tablet en laptop kan brand veroorzaken:
Leg het apparaat stabiel tijdens het opladen en op een onbrandbare ondergrond.
Laad enkel op in een ruimte met een rookmelder en blijf in de buurt.
Gebruik alleen de originele oplader en bijhorende batterij.
Leg het toestel nooit in de zon.
Leg niets op het toestel om oververhitting te voorkomen.
Beperk het brandbaar materiaal in de buurt van het toestel.
Batterij volledig opgeladen? Haal de stekker uit het stopcontact.
Elke batterij is anders. Lees daarom de handleiding van je apparaat zorgvuldig na.
Batterij beschadigd, defect of niet meer in gebruik? Bewaar ze op een veilige plaats en breng ze zo snel mogelijk naar het recyclagepark.
Herstel de batterij nooit zelf. (onze eigen versie vd foto?)
Let ook op de volgende extra veiligheidstips voor het opladen van de batterij van je fiets of step:
Laad de batterij na elk langer gebruik en minstens één keer per maand op.
De batterij bewaren en opladen doe je best op de juiste plek: een droge, niet te warme en niet te koude omgeving.
Laat de batterij eerst even op temperatuur komen als ze te heet of te koud is alvorens ze op te laden.
Leg niets op de batterij tijdens het laden om oververhitting te voorkomen.
Laad de batterij niet op in je vluchtweg naar buiten, bijvoorbeeld de traphal of de gang.
Voorkom beschadiging aan de batterij. Verwijder ze daarom indien mogelijk van je fiets of step tijdens het transport met de auto.
Controleer regelmatig of je batterij niet beschadigd is en laat deze zeker na een zware val nakijken door de fiets- of stephandelaar.
WETGEVING
De meest recente wetgeving rond huishoudelijke elektrische installaties in België is vastgelegd in het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI). De AREI-wetgeving werd uitgebreid herzien in 2020 en blijft sindsdien actueel met updates, zoals in 2024, om te voldoen aan moderne eisen en technologieën.
Belangrijke elementen uit de wetgeving:
Differentieelbescherming: Huishoudelijke installaties moeten uitgerust zijn met een differentieelstroombeschermingsinrichting van 30mA, zowel voor vaste als verplaatsbare toestellen. Dit is verplicht om brandgevaar en elektrocutie te voorkomen. Oude installaties van vóór 1981 moeten aangepast worden aan moderne standaarden, inclusief type A-differentieelschakelaars.
Aarding en leidingen: Correcte aarding is verplicht om foutstromen veilig af te voeren. Leidingen en kabels moeten qua doorsnede geschikt zijn voor het voorziene vermogen.
Controle en keuring: Nieuwe installaties en belangrijke uitbreidingen vereisen een AREI-keuring door een erkend controle-organisme vóór ingebruikname. Residentiële installaties worden minstens elke 25 jaar gecontroleerd, vaker in specifieke gevallen zoals horeca.
Nieuwe voorschriften voor natte ruimtes: In maart 2025 worden strengere eisen van kracht voor badkamers en doucheruimtes, met nadruk op veiligheid en waterbestendigheid.
Schema's en plannen: Installaties moeten gedetailleerde eendraadschema's en situatieplannen bevatten. Dit geldt ook voor uitbreidingen en belangrijke wijzigingen
Deze regelgeving is ontworpen om zowel nieuwe als bestaande huishoudelijke installaties veiliger te maken en bij te dragen aan de preventie van ongelukken. Meer details en officiële documenten zijn beschikbaar via o.a. de FOD Economie.
