Iemand die goed zit, werkt prettiger en geconcentreerder. Dat weet je ongetwijfeld uit eigen ervaring. Wie op een goede, ergonomische manier wil zitten houdt best rekening met twee belangrijke principes: beweeg genoeg en probeer de natuurlijke kromming van je wervelkolom te bewaren. In hetgeen volgt wordt dieper ingegaan op hoe we onze werkomgeving kunnen aanpassen aan de zittende mens.
Vraag: Welke is nu de beste zithouding? Antwoord: De volgende.
Op het eerste gezicht misschien een raar, maar bij nader inzien goed antwoord. Voor elke situatie (computerwerk, lezen, schrijven, ....) zijn er bepaalde zithoudingen die kunnen worden aanbevolen. Geen enkele van deze ideale zithoudingen zal echter rugpijn voorkomen indien we te lang in dezelfde houding blijven zitten en zodoende te weinig afwisselen. Naarmate het aantal zittende uren toeneemt ten koste van het aantal uren dat de mens beweegt, moeten we beweging en variatie inbouwen in het zitpatroon zèlf. Beweging is van wezenlijk belang voor de conditie van de wervelzuil.
Er zijn drie bewegingsniveaus die bij het zitten van toepassing zijn.
Zitten moet een dynamische activiteit zijn. Het gaat hier om bewegingen die de mens zelf kan maken op de stoel. Heel belangrijk hierbij zijn de voor- en achterwaartse kantelingen van het bekken waardoor de TWS gevoed worden. We raden aan om meubilair te kiezen dat uitnodigt om van houding te veranderen. Zitmogelijkheden die beweging in huis hebben zijn bv. de zitbal, de balansstoel, de meeste sta-steunen en sommige bureaustoelen.
2. ZitalternatievenGeregeld de stoel verlaten om bv. te staan of rond te lopen vormt een alternatief voor zitten. Op die manier kan bv. de aanwezigheid van een sta-steun op kantoor een aangename afwisseling zijn na een periode van zitten. Het gebruik van verschillende zitmogelijkheden binnen een werkruimte kan meer afwisseling en beweging in de hand werken indien ze door elkaar gebruikt worden.
Een aantal mogelijkheden om dit te doen:
Bij het zitten op een traditionele stoel met een horizontaal zitvlak moeten de rugspieren langdurig statisch werk uitvoeren om deze houding te handhaven. Deze spieren zijn hiervoor niet gemaakt en na enkele minuten zal je automatisch overgaan tot een zithouding met bolle rug. Dit verhoogt de druk op de TWS. Een natuurlijke kromming bereik je op onderstaande 2 manieren.
Bij het zitten kan je ervoor zorgen dat er een open hoek ontstaat tussen romp en bovenbeen. Dit betekent dat de bovenbenen zich lager bevinden dan het zitvlak en dat de bovenbenen naar beneden gericht zijn. In deze houding wordt het bekken lichtjes naar voor gekanteld waardoor de wervelzuil in een natuurlijke kromming wordt gebracht.
De volgende zitmogelijkheden maken gebruik van een open hoek: stoel met inclineerbaar zitoppervlak of zitwig, de zitbal, de balansstoel, de sta-steun en het zitten op de rand van de stoel.
Een goede rugleuning kan indien goed gebruikt de natuurlijke kromming van de wervelkolom in de hand werken. Omdat niet iedereen even groot is, gebruik je best een aanpasbare lendensteun. Ook kan een aparte lendensteun worden gebruikt om op een stoel of in de zetel een goede houding te bekomen. Een klein kussentje op de juiste plaats (autozetel of zetel in de woonkamer) kan reeds voor een hele verbetering zorgen.
Om een natuurlijke kromming te garanderen en allerlei klachten te vermijden, is het van belang de stoel op een goede manier in te stellen. Dit wil zeggen aangepast aan de lichaamsbouw van de gebruiker. Je kan ook een slimme stoel gebruiken: deze stoel geeft bv. via een trilsignaal feedback aan de gebruiker om beter te zitten, maar ook om niet te lang aaneengesloten te zitten.
In een onderzoek van Wilke in 1999 worden de absolute drukwaarden (MPa, gemeten in het centrum van tussenwervelschijf L4-5) en de antropometrische data (Peter Neef, 45 jaar oud, goedgetrainde man, ongeveer 70kg, oppervlakte discus is 18cm², …) voor de eerste keer samen gepresenteerd.
Druk in de tussenwervelschijf i.f.v. de houding (MPa). Beide onderzoeken gebeurden voor een proefpersoon van 70kg. Het opgetilde gewicht bedroeg 20 kg in het Wilke-onderzoek en 10 kg bij Nachemson.
Het onderzoek toonde tijdens een heel aantal proeven een redelijke correlatie met de waarden van Nachemson (1964), maar in de vergelijking van de waarden van de lig-, zit- en sta-posities was dit veel minder het geval.
Enkele bevindingen:
Deze nodigt uit tot zitten met een open hoek. Wanneer de bal de juiste hoogte heeft dan vormt de voorkant van de bal een voorwaarts gekanteld zitvlak. Zitten op een bal nodigt ook uit tot meer bewegen. Hierdoor gebruik je je spieren meer en nodigt de bal uit tot een dynamischer zitpatroon. Zitten op een bal vergt wel aanpassing van een niet geoefend lichaam. Het actieve dynamische zitten vraagt wisselende spieractiviteiten waardoor spierstijfheid in de rug en de bovenbenen de eerste weken kan optreden. Let er ook op dat je tafel hoog genoeg is!
Beweging en een open hoek worden in dit zitmeubel gecombineerd. Het is van cruciaal belang dat een balansstoel het dynamische aspect in zich heeft om als waardig zitalternatief te kunnen fungeren. Omdat het lichaamsgewicht verdeeld wordt tussen onderbenen en zitvlak is het niet aangewezen deze stoel te gebruiken voor lange ononderbroken periodes.
Een met lucht gevulde zitwig (a) (zorgt voor open hoek) en een lendensteun (b) (helpt om de natuurlijke kromming te bewaren) zijn accessoires die een gewone stoel beter kunnen maken. Ook zitten op de rand van je zitvlak kan helpen om de natuurlijke kromming te bewaren.
Een sta-steun kan een goede afwisseling zijn met een kantoorstoel. Indien goed ingesteld worden zowel beweging als een open hoek in dit zitmeubel gecombineerd. Omdat een voorovergebogen houding koste wat kost moet vermeden worden, is het belangrijk dat het werkblad voldoende hoog en schuin (indien mogelijk) wordt ingesteld.
Een goede houding bij computergebruik
Waarom is zitten zo slecht voor je? (TED - Engels)
Kom NU in beweging! De beweegprofeet bij Brandpunt
Varier - Gids voor een goede houding en actief zitten (Engels)
Verschijningsdatum: november 2017
 |
MEER WETEN?
|
