De examens zijn achter de rug (oef!) en de resultaten zijn stilaan bekend (uh-oh). Heb jij sterk gescoord? Proficiat, doe vooral zo voort! Vallen jouw punten tegen? Bang dat je academiejaar nu al compleet verloren is? Geen paniek, onze collega's van de opleiding Toegepaste Psychologie helpen jou back on track.
Maak geen definitieve beslissing op basis van een tijdelijk gevoel
Denk goed na over hoe het verder moet, maar pas op dat je geen overhaaste of foute conclusies trekt. Dat je nu even tegenslag hebt, betekent absoluut niet dat dat volgende keer ook automatisch zo zal zijn. Veelvoorkomende denkfouten zijn onder meer:
Fundamentele attributie: Als jou iets slechts overkomt, ben je vaak geneigd om de schuld bij externe factoren te leggen. "Ik slechte punten? Ja duh! De lector was keistreng!" Als iets positief uitpakt, ben jij degene die daarvoor gezorgd heeft. "Ik, goede punten? Ja duh! Ik had megahard gestudeerd!" Bij een ander draaien we deze redenering net om. Slechte ervaringen zijn hun eigen schuld. "Jij slechte punten? Ja duh, je hebt veel te weinig geblokt!" En goede ervaringen zijn het gevolg van externe factoren. "Jij goede punten? Ja duh, je hebt gewoon geluk gehad met de vragen ..."
Confirmation bias: Je gaat meer waarde hechten aan zaken die jouw gedachten of gedrag bevestigen. Stel dat je ervan overtuigd bent dat een vak supermoeilijk is, dan zal je vooral op zoek gaan naar informatie die dit bevestigt. "Zie je nu wel: ik ben niet de enige die voor dit vak gebuisd is!"
Self-fulfilling prophecy: Je gaat zelf handelen naar je (negatieve) gedachten. Bijvoorbeeld: Je bent op voorhand al half overtuigd dat iets niet gaat lukken, omdat je een ramp in plannen bent. Vervolgens ga je je (onbewust) ook minder aan je planning houden en komt je voorspelling uit.
Zwart-wit denken: Je gaat denken in extremen. Als je voor één vak eens wat minder scoort, betekent dat heus niet dat je dom of een slechte student bent.
Als je denkt dat alles tegenzit, denk dan opnieuw
Aan bovenstaande denkfouten en niet-helpende gedachten maken we ons allemaal weleens schuldig, omdat het in veel gevallen onbewust gebeurt. Maar dit helpt je natuurlijk niet vooruit. Als je ervan overtuigd bent dat je zelf niet verantwoordelijk bent voor je slechte punten, zal je minder geneigd zijn om je gedrag te veranderen en is de kans dus groot dat je slecht blijft presteren.
De truc is om zulke foute denkpatronen te (h)erkennen: wat is nu - eerlijk - de échte reden voor mijn mindere prestatie en wat kan ik doen om de situatie om te buigen? Bijvoorbeeld: als je slechte punten vooral een gevolg zijn van een slechte planning, kan je je slaagkansen simpelweg verhogen door je volgende keer wél (beter) aan je planning te houden.
Neem regelmatig je studiegedrag onder de loep: wat werkt(e) wel en wat helemaal niet. Door van tijd tot tijd bij te sturen, kan je in de toekomst heel wat tijd en energie besparen. Bijvoorbeeld: misschien ben je geen ochtendmens en studeer je beter 's middags of 's avonds. Dan heeft het natuurlijk weinig zin dat je om 6.00 uur al boven je cursussen zit te suffen.
Falen is succes, als we ervan leren
Falen is niet fijn, maar het betekent heus niet altijd dat alle hoop verloren is. Probeer falen toch ook als iets positiefs te zien: uit elke ervaring - ja zelfs negatieve - kan je iets leren. Natuurlijk, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar focussen op het positieve doet wonderen voor je mood. Geen idee waar te beginnen? De studentenbegeleiders helpen je graag op weg.
