Stel je voor dat je een virtuele wereld binnentreedt, waar je niet slechts een toeschouwer bent, maar een actieve deelnemer. Je virtuele handen reiken uit en grijpen objecten met een verbazingwekkend realisme. Terwijl je beweegt, weerspiegelt je digitale avatar elke kleine beweging, waardoor een illusie ontstaat die zo overtuigend is dat je brein begint te accepteren dat dit virtuele lichaam van jou is.
Dit is de belofte van XR-embodiment, een baanbrekend concept dat ons begrip van mens-computerinteractie verandert. In dit artikel verkennen we de mogelijkheden en uitdagingen van de vier bouwstenen van XR-embodiment samen met drie experts op dit gebied: Karen Pauwels, Lowie Spriet en Philine Janssens, allen verbonden aan de AP Hogeschool in Antwerpen.
1. De zintuigen van XR-embodiment
XR-embodiment draait in de kern om de creatie van een diep gevoel van aanwezigheid in virtuele of augmented omgevingen. Het gaat niet alleen om visuele perfectie, maar om de training van ons brein om een digitale avatar als een verlengstuk van onszelf te accepteren. Dit fenomeen heeft verstrekkende gevolgen, van revoluties in thuiswerken tot transformaties in therapeutische praktijken.
Karen Pauwels, onderzoeker aan de AP Hogeschool, benadrukt de veelzijdigheid van deze ervaring:"XR-embodiment gaat niet alleen over visuele representatie. Het is een complexe wisselwerking van sensorische inputs die een gevoel van handelingsvrijheid, locatie en eigenaarschap van een virtueel lichaam creëren."
Pauwels illustreert haar punt met de ‘Rubberen Hand Illusie’, een experiment waarin een rubberen hand als de jouwe wordt ervaren. Ze legt uit: "In onze mixed-reality-experimenten zien deelnemers zowel hun echte handen als virtuele tegenhangers. Wanneer we aanraking op beide synchroniseren, rapporteren mensen sensaties in de virtuele hand, zelfs nadat fysiek contact is gestopt. Het is een levendig bewijs van hoe buigzaam ons gevoel van embodiment kan zijn."
XR-embodiment gaat niet alleen over visuele representatie. Het is een complexe wisselwerking van sensorische inputs die een gevoel van handelingsvrijheid, locatie en eigenaarschap van een virtueel lichaam creëren. - Karen Pauwels
2. Disciplines combineren om virtueel en echt te verbinden
De creatie van overtuigende virtuele lichamen is geen gemakkelijke opgave. Het vereist een diep begrip van menselijke perceptie en gedrag, gecombineerd met geavanceerde technologie. Lowie Spriet, eveneens onderzoeker aan de AP Hogeschool, benadrukt het belang van multidisciplinaire samenwerking: "We zijn niet alleen avatars aan het coderen; we creëren ervaringen," zegt Spriet. "Om virtuele lichamen te maken die natuurlijk en responsief aanvoelen, heb je psychologen, neurowetenschappers en UX-designers nodig."
Spriet vertelt over een fascinerend experiment dat de grenzen tussen fysieke en virtuele ruimtes doet vervagen: "We hebben een virtuele kas gecreëerd die zich uitstrekte voorbij de grenzen van ons fysieke lab. Deelnemers, ondergedompeld in VR, konden vaak niet aangeven wanneer ze de echte, met planten gevulde ruimte hadden verlaten. Deze ruimtelijke verwarring biedt interessante inzichten in hoe we grotere VR-ervaringen kunnen ontwerpen binnen beperkte fysieke ruimtes."
3. Het onmeetbare meten: standaarden ontwikkelen
Een van de grootste uitdagingen in XR-embodimentonderzoek is de kwantificatie van de subjectieve ervaring van "er zijn". Philine Janssens, intimiteitscoördinator, choreograaf en digitaal dramaturg, benadrukt de noodzaak van robuuste evaluatiemethoden. "Het gaat om diep persoonlijke ervaringen," merkt Janssens op. "Onze aanpak combineert fysiologische metingen zoals hartslagvariabiliteit en huidgeleiding met kwalitatieve feedback. Het is een beetje alsof je een droom probeert te meten – je hebt zowel objectieve data als subjectieve verhalen nodig om het volledige plaatje te krijgen."
4. Ethiek en welzijn
Naarmate XR-technologieën meeslepender worden, roepen ze diepgaande ethische vragen op. Janssens waarschuwt:"We begeven ons op onbekend terrein. Hoewel de technologie spannende mogelijkheden biedt, moeten we nadenken over hoe we de virtuele integriteit van gebruikers beschermen. Hoe zorgen we ervoor dat ze geen last hebben van intimidatie of objectivering?" Deze zorgen zijn niet slechts theoretisch. Janssens verwijst naar een baanbrekende rechtszaak in het Verenigd Koninkrijk over schendingen in virtuele ruimtes. Het is duidelijk dat onze juridische en ethische kaders zich snel moeten ontwikkelen om gelijke tred te houden met deze technologieën.
Technische uitdagingen zoals de vermindering van latency en het verbeteren van haptische feedback zijn cruciaal om de illusie van embodiment in stand te houden. Daarnaast zijn toegankelijkheid en het voorkomen van mogelijke negatieve fysieke effecten, zoals oogvermoeidheid, hoofdpijn en angst, van groot belang. Pauwels stelt: "Het ontwerpen van XR-ervaringen die prioriteit geven aan gebruikersveiligheid en -welzijn vereist een diep begrip van menselijk gedrag en psychologie." Ze benadrukt het belang van het gebruik van oogtrackingtechnologie, bijvoorbeeld om de oogbewegingen van de gebruiker te monitoren en de ervaring hierop aan te passen.
We begeven ons op onbekend terrein. Hoewel de technologie spannende mogelijkheden biedt, moeten we nadenken over hoe we de virtuele integriteit van gebruikers beschermen. Hoe zorgen we ervoor dat ze geen last hebben van intimidatie of objectivering? - Philine Janssens
De weg vooruit: uitdagingen en kansen
Ondanks deze uitdagingen ziet de toekomst van XR-embodiment er veelbelovend uit. Van de revolutionering van samenwerking op afstand tot het bieden van nieuwe therapeutische benaderingen voor mentale gezondheid, de toepassingen lijken eindeloos. Terwijl we de grenzen van wat mogelijk is blijven verleggen, is één ding zeker: de scheidingslijn tussen ons fysieke en digitale zelf zal steeds meer vervagen.
Checklist voor XR-embodiment:
- Omarm de drie zintuigen van embodiment: Focus op lichaamsbewustzijn, locatie en handelingsvrijheid om authentieke, meeslepende XR-ervaringen te creëren.
- Stimuleer interdisciplinair samenwerken: Combineer expertise van ontwikkelaars, onderzoekers en gebruikers om uitdagingen bij de creatie van realistische virtuele omgevingen te overwinnen.
- Ontwikkel duidelijke standaarden en ethiek: Stel multidisciplinaire evaluatiemethoden en ethische richtlijnen op voor verantwoordelijke XR-ontwikkeling.
- Prioriteer gebruikerswelzijn: Ontwerp ervaringen met gebruikersveiligheid als prioriteit om authenticiteit en immersie te versterken.
Meer lezen over het XR-embodimentonderzoek kan hier. Contact opnemen met ons kan via immersivelab@ap.be of volg ons op LinkedIn
Artikel tot stand gekomen met medewerking van XR-Valley.
