Economische welvaart staat niet los van sociale welvaart, dat heeft 2020 ons zeker geleerd. AP Hogeschool zet sterk in op onderzoek en dienstverlening rond maatschappelijke, pedagogische en sociale vraagstukken in Vlaanderen. Iedereen moet kunnen bijdragen en genieten van de economische welvaart en de sociale voordelen die daaraan gekoppeld zijn. AP Hogeschool zet zich in om maatschappelijk kwetsbare groepen verder te includeren in deze maatschappij. AP brengt verschillende actoren samen om zo een collectieve impact te bereiken. Een onderwerp dat vaak weinig aandacht krijgt, maar een significant deel van onze toekomstige generaties raakt, is dak- en thuisloosheid.
Dak- en thuisloosheid is een complexe en veelzijdige problematiek. Uit het Globaal plan dak- en thuisloosheid 2017-2019 blijkt dat ongeveer één vierde van de thuislozen jonger is dan 25 jaar. Nog een veel grotere groep zijn ‘spookjongeren’, die onzichtbaar thuisloos zijn: ze ‘sofasurfen’, hebben geen vast verblijfsadres, zoeken onderdak bij uitbuitende partners… Hoe kunnen we hier een halt aan roepen?
In Canada startte enkele jaren geleden de ‘A Way Home’-beweging om de problematiek in kaart te brengen én om concrete oplossingen te bieden (https://awayhome.ca/). Praktijk, onderzoek en beleid sloegen de handen in elkaar. Europa volgt intussen, met voorbeelden in Ierland, Denemarken en Oostenrijk. Ook in Vlaanderen worden de inzichten van A Way Home in de praktijk gebracht (www.awayhome.eu). Dit model van collectieve impact heeft in Antwerpen al gezorgd voor nieuwe opvanginitiatieven en een verbetering van de overgang van jeugdzorg naar autonoom wonen, waardoor minder jongeren tussen de mazen van het net vallen.
AP Hogeschool werkte twee jaar mee aan de uitrol in Antwerpen en Karinthië (Oostenrijk). Tijdens dit project ontwikkelden de onderzoekers een toolbox en een train-the-trainer pakket. Daarnaast zochten ze naar een structurele methode om jongerenexclusie tegen te gaan en werkten ze een evidence-informed policy framework uit. Dit deden ze in samenwerking met het Vlaams Agentschap voor Jongerenenwelzijn en actoren in het werkveld zoals jeugdzorgwerkers, kinderbeschermingsautoriteiten en gemeenschapswerkers.
Vanaf 2020 breien ze een vervolg aan het verhaal. AP zal de verdere verspreiding van deze netwerken ondersteunen in Vlaanderen, in opdracht van het Vlaams Agentschap Opgroeien. Ze begeleiden tien nieuwe lokale ‘A Way Home’-coalities in Vlaanderen, door hen te versterken in het 'bruggenbouwen' tussen lokale partners en het werken vanuit de stem van de jongeren. De lokale partners variëren tussen CAW’s, burgerinitiatiefen, thuislozenopvang, jeugdhulporganisaties enzovoort.
AP doet dit vanuit twee uitgangspunten:
- Werken voor jongeren, is immers werken mét jongeren. Maar dergelijke samenwerking en participatie effectief opzetten, blijkt niet altijd even eenvoudig. iSOS biedt inzicht in de grondslagen van jongerenparticipatie en wat deze kunnen betekenen voor de coalities.
- Collectieve impact zoeken, betekent intensieve samenwerking. Verschillende organisaties (met eigen doelstellingen en dynamieken) samenbrengen rond een gedeelde opdracht loopt echter niet vanzelf. Hoe zorg je voor voldoende – sterk en duurzaam - draagvlak zodat de ‘juiste’ spelers mee aan boord zijn? Hoe bouw je bruggen naar andere sectoren, organisaties of diensten? Elke samenwerking ontstaat volgens eigen regels, in een eigen context.
Gedurende een jaar zal AP blended-learning-workshops en begeleiding op maat aanbieden aan deze coalities en een lerend netwerk oprichten. Ook studenten van AP (Sociaal Werk en Orthopedagogie) dragen hun steentje bij. Zij verzamelden de mening van jongeren in jeugdzorg en ontwikkelden een tool die de overgang van de jeugdzorg naar zelfstandig leven moet vergemakkelijken. De resultaten zullen te lezen zijn in de booklets die op het einde worden gepubliceerd en waarbij mede-eigenaarschap geven aan de coalities.