Probleemstelling
Een lage socio-economische status (SES) heeft een negatieve invloed op de reproductieve gezondheid van zwangeren. Dit resulteert in een lagere kans op een gezonde zwangerschap en gezonde kinderen. In Antwerpen wordt één kind op vier geboren in armoede.
Kwetsbaarheid tijdens de zwangerschap is echter breder dan enkel financiële achterstelling. Kwetsbaarheid is bovendien niet een kenmerk van een persoon op zich, maar een uiting van een situatie waarin iemand zich bevindt. Bepaalde levensomstandigheden en keuzes hebben gezorgd voor de positie waarin de zwangere vrouw zich bevindt. Er is een wisselwerking tussen haar en haar omgeving. Kwetsbaarheid is vaak een opeenstapeling van gebeurtenissen en is zelden te wijten aan één oorzaak.
Doel van het onderzoeksproject
Een bruikbare vroegsignalering ontwikkelen om kenmerken van kwetsbaarheid te signaleren. Op basis van de resultaten van deze signalering, worden aangepaste flowcharts/zorgpaden ontwikkeld.
Methodologie
De studie kent verschillende fases
- Brief Report over definitie kwetsbaarheid aan de hand van een literatuurstudie
- Exploratory Sequential Design met expertenmeeting rond de visie van vroedvrouwen en sociaal werkers over kwetsbaarheid bij zwangerschap en opstellen van een detectie-instrument om kwetsbaarheid bij zwangeren te detecteren.
- Testen en valideren van de vroegsignalering kwetsbaarheid
- Ontwikkeling van flowcharts/zorgpaden voor perinatale opvolging en doorverwijzing door vroedvrouwen na het signaleren van een kwetsbaarheidskenmerk
- Ontwikkeling van een gids rond gepast communiceren met kwetsbare zwangeren
Resultaten
In de eerste fase van het onderzoek werd kwetsbaarheid bij zwangeren gedefinieerd ahv een literatuurstudie. Door expertenmeetings werd bij de verschillende betrokken beroepsgroepen bevraagd wat zij belangrijk vonden aan een detectie-instrument voor vroegsignalering.
In een volgende fase werd het instrument voor vroegsignalering opgesteld en getest bij vroedvrouwen op prenatale consultatie en verloskamer (n= 288 screenings bij 23 verschillende vroedvrouwen, waaronder 10% zelfstandigen). Van de vroedvrouwen gaf 30% aan nog nooit een specifieke opleiding rond kwetsbaarheid gevolgd te hebben. Er was geen direct verband met de ervaring van de vroedvrouwen.
In totaal werden 108 unieke respondenten gescreend. Bij 60% werd een mate van kwetsbaarheid aangegeven. Het onderdeel “welzijn” kreeg de meeste scores voor kwetsbaarheid, “misbruik” het minste. In een laatste fase werd het instrument voor vroegsignalering verfijnd, zorgpaden (zowel voor eerste als tweede lijn) ontwikkeld en een communicatiegids opgesteld. Dit hele pakket kreeg de naam ‘Embrace’.
Het EMBRACE-pakket wordt gratis aangeboden aan het werkveld. U kan het pakket hier downloaden.